Cmentarne historie (cz.1) Augustów - Mikołaj Szczęsnowicz

Odkąd pamiętam lubiłam chodzić z rodzicami na cmentarz. Odczytywałam wtedy nazwiska i wiek zmarłych, a szczególnie jako dziecko cieszyłam się, gdy widziałam fotografię nagrobkową. Niestety nic już nie jest takie jak dawniej. Ludzie wymieniają pomniki na nowe wzory i kolory, podążając za jakąś niezrozumiałą dla mnie cmentarną modą. Likwidowane są stare groby, którymi już nie ma kto się opiekować... Cmentarz, pomimo, że jest stary, z upływem lat zmienia swój wygląd.

Kiedy około 5 lat temu zaczęłam fotografować przedwojenne nagrobki na augustowskim cmentarzu i umieszczać je na www.bagnowka.com, nie sądziłam, że dzięki moim zdjęciom ktoś odnajdzie miejsce pochówku swoich przodków czy uzupełni dane w swoim drzewie genealogicznym.

Jednym z nietypowych na augustowskim cmentarzu i interesujących nagrobków, jaki sfotografowałam, był nagrobek Mikołaja Szczęsnowicza.

  

"MIKOŁAJ SZCZĘSNOWICZ

MAJOR WOJSK ROSSYISKICH

URODZIŁ SIĘ D. 8 GRUDNIA 1808 R.

UMARŁ D. 21 WRZEŚNIA 1878 R.

ŻONA Z DZIEĆMI POŚWIĘCAJĄC

W PAMIĘĆ OJCU PROSZĄ

PRZECHODNIÓW O WESTCHNIENIE 

DO BOGA"

Jakiś czas temu napisał do mnie pan, który jest potomkiem Mikołaja Szczęsnowicza. Nigdy wcześniej nie widział grobu swego przodka, odnalazł go na stronie www.bagnowka.com. Z naszej korespondencji dowiedziałam się, że życie osoby pochowanej w tym miejscu nie było łatwe. Mikołaj Szczęsnowicz został zesłany z Wołynia do Archangielska po udziale w Powstaniu Listopadowym. Udział w powstaniu rozbił rodzinę Szczęsnowiczów - Mikołaj został zesłany, inni musieli wyjechać z rodzinnych stron, w większości przenieśli się w okolice Augustowa. Jego syn - Edward Szczęsnowicz - był niezwykle zasłużonym wojskowym  w służbie cara. Był twórcą między innymi carskich wojsk podwodnych. 

Ciekawy artykuł o Edwardzie Szczęsnowiczu, można przeczytać tutaj: http://www.konflikty.pl/

Informacje, które odnalazłam w internecie, mówią, że Edward Szczęsnowicz był synem polskiego szlachcica, podoficera armii Królestwa Polskiego Mikołaja Szczęsnowicza i starszej córki porucznika Niedziałkowskiego.

Ojciec Edwarda w wieku 18 lat zgłosił się do służby w wojsku polskim, do którego został przyjęty we wrześniu 1830 roku, już jako podoficer wziął udział w postaniu listopadowym. Po klęsce zesłany w 1833 roku do Archangielska, gdzie pracował jako rzemieślnik 4. klasy 8. roboczego ekipażu resortu morskiego. Spędził tam wraz z rodziną prawie 30 lat, katolik. W 1862 roku został przeniesiony do bazy morskiej Kronsztad koło Sankt Petersburga. 

(Zob. Polski Słownik Biograficzny, pod red. I. Homoli-Skąpskiej, (hasło: Szczęsnowicz Edward), Warszawa–Kraków 2011, T. 47., s. 422.; E. Szczęsnowicz, Pławanije)

W odszukanym przeze mnie akcie zgonu Mikołaja Szczęsnowicza widnieje zapis, iż był on synem Wojciecha i Rozalii z Chełmińskich. Być może, a wręcz jest to prawdopodobne, że Rozalia Chełmińska znajdzie swoje miejsce w moim drzewie genealogicznym. Czas pokaże jakich mam przodków...